Skip to content
Home » အကုသိုလ်တရားသုံးပါးနှင့် ပထမကိလေသာ၏မူလအစ

အကုသိုလ်တရားသုံးပါးနှင့် ပထမကိလေသာ၏မူလအစ

အကုသိုလ်တရားသုံးပါး (သက္ကတ- ထရီဝိṣa ; တိဗက်- တူးဂဆမ်) သို့မဟုတ် အကျင့်ပျက်ပြားမှုသုံးပါး (သက္ကုဆလ-မုလာ ၊ ပါဠိ- အkusala-mūla) ဟူသော အရင်းခံစိတ် (၃)ပါးကို ရည်ညွှန်း၍ အခြားသော စိတ်အခြေအနေ (သို့) kleshas၊ ကိလေသာ သည် စိတ်ကို တိမ်မြုပ်စေပြီး အန္တရာယ်ရှိသော လုပ်ရပ်များကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ပညာရှိရဟန်းတို့သည် အမြစ်အကုသိုလ်သုံးပါး၏ အဖျက်စွမ်းအားကို ရှည်ကြာစွာ နားလည်သဘောပေါက်ကြပြီး နောက်ဆက်တွဲ သာမညကံများ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။

ဤအဓိက ကိလေသာ (သို့) စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကျင့်ပျက်ပြားခြင်းသုံးမျိုးမှာ-

အကုသိုလ်တရား သုံးပါး
Prastilak, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

  • မောဟ (မှိုင်းတိုက်၊ စိတ်ရှုပ်ထွေးမှု)၊
  • လောဘ (ရမ္မက်၊ ကာမဂုဏ်)၊
  • ဒေါသ (မနာလိုခြင်း၊ မုန်းတီးခြင်း)

ဤအကုသိုလ်တရားသုံးပါးသည် လူသားတိုင်းတွင် မွေးရာပါ စရိုက်သုံးမျိုးဖြစ်သည်။ ဤတရားများမှ ကျွန်ုပ်တို့သည် ဝဋ်ဆင်းရဲ၊ ဝေဒနာ၊ သေခြင်းတရားကိုပင် ချုပ်ငြိမ်းစေတတ်သော တဏှာ ဟူသော အနှစ်သာရကို သိမြင်လာ၏။

သမ္မာကျမ်းစာတွင်ဖော်ပြထားသော ကိလေသာ နှင့်တဏှာ၏သံသရာ

သမ္မာကျမ်းစာက ဤတူညီသောထိုးထွင်းသိမြင်မှုကို တပ်မက်မှုဖြစ်စေသော အပြစ်နှင့်သေခြင်းသို့ရောက်စေသည်ဟု ဖော်ပြထားပါသည်။ သမ္မာကျမ်းစာတွင် ယေရှုခရစ်၏ညီ ယာကုပ်က ဤသို့ရေးသားခဲ့သည်–

၁၄  မိ​မိ​တပ်​မက်​သော​စိတ် ဆွဲ​ငင်​ဖြား​ယောင်း​ခြင်း​ကို ခံ​သော​သူ​မည်​သည်​ကား၊ အ​ပြစ်​သွေး​ဆောင်​ခြင်း​သို့ ရောက်​တတ်၏။ ၁၅ တပ်​မက်​သော​စိတ်​သည် ပ​ဋိ​သ​န္ဓေ​ယူ၍ ဒု​စ​ရိုက်​ကို​ဖွား​တတ်၏။ ဒု​စ​ရိုက်​သည်​လည်း ပြည့်​စုံ​လျှင် သေ​ခြင်း​ကို ဖွား​တတ်၏။

ယာကုပ် ၁:၁၄-၁၅

ယာကုပ်သည် လူအားလုံး တွေ့ကြုံနေရသည့် တူညီစွာလည်ပတ်နေသော စက်ဝန်းကိုဖော်ပြသည်။ မကောင်းသော တပ်မက်မှု (သို့) တဏှာသည် ဒုစရိုက်ကို ဖြစ်စေသော အကျင့်ကိုဖြစ်စေပြီး သေခြင်းသို့ ပို့ဆောင်ခြင်းကို ဦးတည်လာ၏။

ကိလေသာ နှင့် တဏှာ၏မူလအစ

ဗုဒ္ဓဘာသာ၏ အခြေခံကျသော ထိုးထွင်းသိမြင်မှု တစ်ခုမှာ ပရတီတိယာစမုတ်ပဒါန – ဖြစ်စဉ်အားလုံးသည် ယခင်ဖြစ်စဉ်များမှ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။ သို့ဆိုလျှင် တဏှာ၊ မကောင်းမှု နှင့် သေခြင်းတို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေသော ဤပျက်စီးတတ်သော စိတ်၏ ချုပ်ကိုင်မှုအောက်၌ ယနေ့ ကျွန်ုပ်တို့သည် အဘယ်အရာ ဖြစ်ပေါ်လာသနည်း။

ဂေါတမဗုဒ္ဓ

အချို့သော ဖြစ်စဉ်များသည် တည်ဆဲရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ နိယာမများကြောင့် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ဒြပ်ဆွဲအားသည် လက်ရှိဥပဒေဖြင့် အရာဝတ္ထုများ၏ ရွေ့လျားမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ကျွန်ုပ်တို့မြင်တွေ့နေရသည့်အရာများစွာကို ရှင်းပြပေးသည့် အဆိုပါဥပဒေရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ယခင်သမိုင်းဖြစ်ရပ်များကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် အခြားဖြစ်ရပ်များ၊ ဤနေရာတွင် ဥပမာအားဖြင့်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် ယနေ့ခေတ် အာရှတစ်ခွင်ရှိ ကြီးကျယ်ခမ်းနားသော ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်များကို စစ်တမ်းကောက်ယူခဲ့ပါသည်။ ယနေ့မှာ ဘာကြောင့် တည်ရှိနေသလဲ။ ရှေးယခင်က ပန်းချီဆရာနှင့် လက်သမားအချို့က ဆောက်လုပ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် တည်ရှိပြီး ၎င်းတို့ရှေ့တွင် နေထိုင်သင်ကြား ဆုံးမခဲ့သော ဂေါတမဗုဒ္ဓ၏ အမွေအနှစ်ကြောင့် ဆောက်လုပ်ရန် ရည်မှန်းထားခြင်းဖြစ်သည်။ ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားရှင်၏ အဖြစ်အပျက်များနှင့် ဘဝမှတ်တမ်းများက ယနေ့ခေတ် ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်များ တည်ရှိနေခြင်းကို ကျွန်ုပ်တို့အားလုံး မြင်နေရကြောင်း ရှင်းပြပါသည်။

… သမ္မာကျမ်းစာမှ

အလားတူပင်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် အကုသိုလ်တရားသုံးပါးနှင့် အခြားထွက်ပေါ်လာသည့် ကိလေသာ တို့၏ ဖြစ်ရပ်များကို တွေ့ကြုံရသည့်အကြောင်းရင်းမှာ သမိုင်းအစတွင် ကြေကွဲဖွယ်ဖြစ်ရပ်တစ်ခု၏ အကျိုးဆက်ဖြစ်ကြောင်း သမ္မာကျမ်းစာက ရှင်းပြထားသည်။ ဘုရားသခင်သည် သူ၏ပုံသဏ္ဍာန်နှင့်အညီ လူကိုဖန်ဆင်းထား ပုံကို ကျွန်ုပ်တို့မြင်တွေ့ခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် သူ့အား လွတ်လပ်စွာရွေးချယ်ခွင့်ကို ပေးစွမ်းနိုင်ခဲ့သည်။ လူကို နာခံမှုရှိရှိ လွတ်လပ်စွာ ချစ်စေလိုသောကြောင့် ဘုရားသခင်သည် ဤချစ်ခြင်းမေတ္တာနှင့် နာခံမှုကို လူသားများရှေ့တွင် စမ်းသပ်မှုတစ်ခု ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သမ္မာကျမ်းစာက ဖော်ပြသည်မှာ –

၁၅  ထို​အ​ခါ ထာ​ဝ​ရ​အ​ရှင်​ဘု​ရား​သ​ခင်​သည် လူ​ကို​ယူ၍ ဧ​ဒင်​ဥ​ယျာဉ်​ကို ပြု​စု​စောင့်​ရှောက်​စေ​ခြင်း​ငှာ ထား​တော်​မူ​၏။‭‭ ၁၆  ထာ​ဝ​ရ​အ​ရှင်​ဘု​ရား​သ​ခင်​က​လည်း၊ ကောင်း​မ​ကောင်း​ကို သိ​ကျွမ်း​ရာ​အ​ပင်​မှ​တစ်​ပါး၊ ထို​ဥ​ယျာဉ်​၌ ရှိ​သ​မျှ​သော​အ​ပင်​တို့​၏​အ​သီး​ကို သင်​သည်​စား​ရ​သော​အ​ခွင့်​ရှိ၏။ ၁၇  ထို​အ​ပင်၏​အ​သီး​ကို​ကား မ​စား​ရ။ စား​သော​နေ့​တွင် ဧ​ကန်​အ​မှန်​သေ​ရ​မည်​ဟု လူ​ကို​ပ​ညတ်​ထား​တော်​မူ​၏။

ကမ္ဘာဦး ၂:၁၅-၁၇

ဘုရားသခင်သည် တန်ခိုးကြီးသော နာမ်ဝိညာဉ်များစွာရှိသည့် ရူပစကြာဝဠာကို စေတီတော်အဖြစ်လည်း ဖန်တီးခဲ့သည်။ ဦးဆုံးက ဖန်တီးထားသော စိတ်ဝိဉာဉ်ဟာ သူ၏ကြီးမြတ်သောတန်ခိုးနှင့် လှပမှုကြောင့် ဂုဏ်ယူစရာ ဖြစ်လာသည်။ သူသည် ဘုရားသခင်ကို ဆန့်ကျင်ရန် ရွေးချယ်ခဲ့ပြီး ဘုရားသခင်အတွက် ရန်သူ (သို့) မာရ်နတ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ မာရ်နတ်သည် စကြဝဠာအတွင်းရှိ မျှခြေကို ဖျက်ဆီးရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။ ပထမလူသားများကို မနာခံရန် သွေးဆောင်ခြင်းဖြင့် ၎င်းကို စတင်စေခဲ့သည်။ သူ၏စွမ်းအားဖြင့် သူသည် မည်သည့်သတ္တဝါကိုမဆို ထိန်းချုပ်နိုင် (သို့) ပိုင်ဆိုင်နိုင်သည်။ ရှေးဟေဗြဲမှတ်တမ်းတွင် မြွေတစ်ကောင်ကို ချုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။

ကနဦးအဆိပ်များ… လောဘ နှင့် မောဟ

မြွေသည် လူနှင့်မိန်းမတို့ကို ဖြားယောင်းပုံ

မြွေ​သည် ထာ​ဝ​ရ​အ​ရှင်​ဘု​ရား​သ​ခင်​ဖန်​ဆင်း​တော်​မူ​သော မြေ​တိ​ရ​စ္ဆာန်​တ​ကာ​တို့​ထက် လိ​မ္မာ​သည်​ဖြစ်​၍၊ မိန်း​မ​အား၊ သင်​တို့​သည် ဥ​ယျာဉ်၌​ရှိ​သ​မျှ​သော​အ​ပင်​တို့၏​အ​သီး​ကို​မ​စား​ရ​ဟု ဧ​ကန်​စင်​စစ် ဘု​ရား​သ​ခင်​မိန့်​တော်​မူ​သ​လော​ဟု မေး၏။

 မိန်း​မ​က​လည်း၊ ငါ​တို့​သည် ဥ​ယျာဉ်၌​ရှိ​သော​အ​ပင်​တို့၏ အ​သီး​ကို​စား​ရ​သော အ​ခွင့်​ရှိ၏။  ဥ​ယျာဉ်​အ​လယ်၌​ရှိ​သော အ​ပင်၏​အ​သီး​ကို​ကား၊ သင်​တို့​သည် မ​ကိုင်​မ​စား​ဘဲ နေ​ကြ​လော့။ သို့​မ​ဟုတ်​သေ​မည်​ဟု ဘု​ရား​သ​ခင် အ​မိန့်​တော်​ရှိ​သည်​ဟု မြွေ​အား​ဆို၏။

မြွေ​က​လည်း၊ သင်​တို့​သည် ဧ​ကန်​အ​မှန်​သေ​ရ​မည်​မ​ဟုတ်။  အ​ကြောင်း​မူ​ကား၊ ထို​အ​သီး​ကို​စား​သော​နေ့၌ သင်​တို့​သည် မျက်​စိ​ပွင့်​လင်း​လျက် ကောင်း​မ​ကောင်း​ကို​သိ၍၊ ဘု​ရား​သ​ခင်​ကဲ့​သို့ ဖြစ်​ကြ​လ​တ္တံ့​သည်​ကို၊ ဘု​ရား​သ​ခင်​သိ​တော်​မူ​သည်​ဟု မိန်း​မ​အား​ဆို၏။

 ထို​အ​ပင်​သည် စား​ဖွယ်​ကောင်း​ခြင်း၊ အ​ဆင်း​လည်း​လှ​ခြင်း၊ ပ​ညာ​တိုး​ပွား​စေ​လို​သော​ငှာ၊ နှစ်​သက်​ဖွယ်​သော​အ​ပင်​ဖြစ်​ခြင်း​ကို မိန်း​မ​သည်​မြင်​လျှင်၊ အ​သီး​ကို ယူ၍​စား၏။ မိ​မိ​ခင်​ပွန်း​အား​လည်း​ပေး၍ သူ​သည်​လည်း​စား၏။

ကမ္ဘာဦး ၃:၁-၆

အကုသိုလ်တရားသုံးပါး၏အစကို ဤနေရာတွင် ကျွန်ုပ်တို့မြင်ရသည်။ တားမြစ်ထားသောသစ်ပင်မှာ –

  • ‘စားရန်ကောင်းသည်’
  • ‘မျက်စိပသာဒဖြစ်သည်’
  • ‘ဉာဏ်ပညာတိုးပွါးစေသည်’

ပထမနှစ်ပါးမှာ လောဘ (သို့) ရမ္မက်တို့၌ တွယ်တာခြင်း ဖြစ်သည်။ ‘ပညာ’ သည် ‘ကောင်းမကောင်းကို သိ၍ ဘုရားသခင်ကဲ့သို့’ ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ထင်ယောင်ထင်မှား ဖြစ်စေသည်။ သို့ပေမယ့် ထိုအရာဟာ မောဟ (သို့) မှိုင်းတိုက်ခြင်းသာဖြစ်သည်။ 

ထို့ကြောင့် ပထမလူသားများသည် ဘုရားသခင်ကို မနာခံဘဲ သွေးဆောင်မှုကို မအောင်မြင်ခဲ့ကြပေ။ ထိုအရာက ဆက်လက်၍။

ကောင်မကောင်းသိကျွမ်းရာအပင်
Joos van Winghe, CC BY 4.0, via Wikimedia Commons

… ဒေါသ ဖြစ်စေခြင်းသို့

 ထို​သူ​နှစ်​ယောက်​တို့​သည် မျက်​စိ​ပွင့်​လင်း၍၊ မိ​မိ​တို့၌ အ​ဝတ်​အ​ချည်း​စည်း​ရှိ​သည်​ကို သိ​မြင်​လျှင်၊ မိ​မိ​တို့​ဝတ်​ရန်​ဖို့ သင်္ဘော​သ​ဖန်း​ပင်​အ​ရွက်​တို့​ကို​ချုပ်​စပ်၍ ခါး​စည်း​ကို​လုပ်​ကြ၏။

 နေ​ဧ​သော​အ​ချိန်​တွင်၊ ထို​ဥ​ယျာဉ်၌ ထာ​ဝ​ရ​အ​ရှင်​ဘု​ရား​သ​ခင် ကြွ​တော်​မူ​သော​အ​သံ​ကို လူ​လင်​မ​ယား​တို့​သည်​ကြား​လျှင်၊ အ​ထံ​တော်​မှ​လွတ်​ခြင်း​ငှာ၊ ဥ​ယျာဉ်​အ​ပင်​တို့​တွင် ပုန်း​ကွယ်​လျက်​နေ​ကြ၏။

ကမ္ဘာဦး ၃:၇-၈

သူတို့၏မနာခံမှုကြောင့် ယောက်ျားနှင့်မိန်းမ၏ သဘောသဘာဝသည် ပြောင်းလဲသွားသည်။ တခြားလူတစ်ယောက်ရှေ့မှာ ကိုယ်လုံးတီးဖြစ်နေလို့ ရှက်စရာဟု ခံစားရပြီးကတည်းက တစ်ယောက်ကိုတစ်ယောက် ဆက်ဆံရေးကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သည်။ သူတို့၏အဆွေခင်ပွန်းဖြစ်တော်မူသော ဘုရားသခင်သည် ထုံးစံအတိုင်း သူနှင့်အတူရှိတော်မူသောအခါ၊ ဒေါသ (သို့) မနှစ်သက်မှုသည် အချင်းချင်း အပြစ်ကင်းစင်ခြင်း၊ ဆုံးရှုံးခြင်းနှင့် ၎င်းတို့၏ မိတ်ဆွေဟောင်းဖြစ်သည့် ဖန်ဆင်းရှင်ဘုရားသခင်ထံမှ ပုန်းအောင်းခြင်း စသည်တို့ကိုဖြစ်စေခဲ့သည်။ ထိုမှ ဆက်လက်၍။

 ထာ​ဝ​ရ​အ​ရှင်​ဘု​ရား​သ​ခင်​က​လည်း၊ သင်​သည် အ​ဘယ်​မှာ​ရှိ​သ​နည်း​ဟု၊ လူ​ကို​ခေါ်​တော်​မူ၏။

၁၀  လူ​က​လည်း၊ ဥ​ယျာဉ်၌ ကိုယ်​တော်၏​အ​သံ​ကို ကျွန်​တော်​ကြား​လျှင်၊ အ​ဝတ်​အ​ချည်း​စည်း​ရှိ​သော​ကြောင့်၊ ကြောက်၍ ပုန်း​လျက်​နေ​ပါ​သည်​ဟု လျှောက်​လေ၏။

၁၁  ဘု​ရား​သ​ခင်​က​လည်း၊ သင်၌ အ​ဝတ်​အ​ချည်း​စည်း​ရှိ​သည်​ကို သင်​အား​အ​ဘယ်​သူ​ပြော​သ​နည်း။ မ​စား​ရ​ဟု ငါ​ပ​ညတ်​သော အ​ပင်၏​အ​သီး​ကို​စား​ပြီ​လော​ဟု မေး​တော်​မူ၏။

၁၂  လူ​က​လည်း ကျွန်​တော်၌​အပ်​ပေး​တော်​မူ​သော မိန်း​မ​သည် ထို​အ​ပင်၏​အ​သီး​ကို​ပေး၍ ကျွန်​တော်​စား​မိ​ပါ​သည်​ဟု လျှောက်​လေ၏။

၁၃  ထာ​ဝ​ရ​အ​ရှင်​ဘု​ရား​သ​ခင်​က​လည်း၊ သင်​သည် အ​ဘယ်​သို့​ပြု​ပြီး​သ​နည်း​ဟု မိန်း​မ​အား​မေး​တော်​မူ​လျှင်၊ မိန်း​မ​က မြွေ​သည် ကျွန်​တော်​မ​ကို​လှည့်​စား၍၊ ကျွန်​တော်​မ​သည်​စား​မိ​ပါ​ပြီ​ဟု လျှောက်​လေ၏။

ကမ္ဘာဦး ၃:၉-၁၃
ပထမဆုံးအမျိုးသမီး၏ နောင်တ
Distant Shores Media/Sweet Publishing, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

ယခုတွင်လည်း ထိုလူဟာ သူ့လုပ်ရပ်အတွက် တာဝန်မယူပါ။ ထိုမိန်းမကို အပြစ်တင်လျက်၊ ထိုမိန်းမကို သူနှင့်အတူထား၍ ဘုရားသခင်ကိုပင် အပြစ်တင်၏။ မိန်းမက မြွေကို အပြစ်တင်ငည်။ ထို့ကြောင့် ဤပထမမနာခံမှုမှ မောဟ၊ လောဘနှင့် ဒေါသဟူသော အဆိပ်သုံးပါး ရောက်လာသည်။ ၎င်းတို့ထံမှ တာဝန်ငြင်းဆိုခြင်းနှင့် အခြားသူများကို အပြစ်ပုံချခြင်းကဲ့သို့သော နောက်ဆက်တွဲ ကိလေသာ သည် စတင်ခဲ့သည်။ ဥပေက္ခာ၊ တဏှာတို့လည်း ပေါ်ပေါက်လာသည်။

ဤဆောင်းပါးသည် တရုတ်ဇာတ်ညွှန်းကို သမိုင်းတွင် ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည့် အထောက်အထားများကို ကြည့်ရှုရန် ဆန်းစစ်ပေးသည်

အကုသိုလ်တရားသုံးပါး ပေါ်ပေါက်လညသည်ကို တုံ့ပြန်ခြင်း

ဤအချိန်တွင် ရန်သူမာရ်နတ်သည် ဖန်ဆင်းရှင်ဘုရားသခင်ကို အနိုင်ယူသွားပုံရသည်။ ကိလေသာ အဆိပ်များကို ငြိမ်းချမ်းသောကမ္ဘာထဲသို့ လွှတ်ချခဲ့သည်။ ဥယျာဉ်၌ ပေါက်ရောက်သော ကမ္မဇရုပ်တို့မှ လည်းကောင်း၊ ဖန်ဆင်းရှင် ဘုရားသခင် ပေးတော်မူသော တုံ့ပြန်မှု နှစ်ခုမှလည်းကောင်း၊ သံသရာစက်ဝန်း တစ်ခုလုံး ထွက်ပေါ်လာ၏။ သို့သော် လွတ်မြောက်ရေးလမ်းကြောင်းကိုလည်း မြင်လာရသည်။ ဖန်ဆင်းရှင်ဘုရားသခင်က လူသားများနှင့်အတူ သူ၏ရန်ဘက်ဖြစ်သော မာရ်နတ်ကိုလည်း ဘယ်လိုတုံ့ပြန်မလဲဆိုတာကို ကျွန်တော်တို့ မြင်တွေ့ရမှာပါ။ ဖန်ဆင်းရှင်ဘုရားသခင်သည် ဤနေရာတွင် စကြဝဠာကို ဖန်ဆင်းသည့်အရာဖြင့်စတင်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင်၊ သူ၏ရန်သူအား သူ၏တုံ့ပြန်မှုကို ကျွန်ုပ်တို့တွေ့မြင်ရသည်

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *