ကျွန်ုပ်တို့၏ မျက်မှောက်ခေတ် ပညာတတ်အချိန်တွင် အထူးသဖြင့် သမ္မာကျမ်းစာနှင့်ပတ်သက်သော ရိုးရာယုံကြည်ချက်များသည် ခေတ်မမီတော့သော အယူသီးမှုများသာဖြစ်ကြောင်း တစ်ခါတစ်ရံ တွေးတောမိပါသည်။ သမ္မာကျမ်းစာက မယုံကြည်နိုင်လောက်သော အံ့ဖွယ်အမှုအရာများစွာကို ဖော်ပြထားသည်။ သို့သော် ကားတိုင်တင်ခံရသော ယေရှုခရစ်၏ သေခြင်းမှထမြောက်ခြင်းဆိုင်ရာ သေကြာနေ့ကြီး နှင့် အဦးသီးသောအသီးများ ဇာတ်လမ်းတို့သည် မယုံနိုင်စရာကောင်းလှသည်။

John Singleton Copley, PD-US-expired, via Wikimedia Commons
သခင်ယေရှုသေခြင်းမှထမြောက်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဤမှတ်တမ်းကို အလေးအနက်ထားရန် ယုတ္တိတန်သောအထောက်အထားရှိပါသလား။ လူများစွာအတွက် အံ့ဩစရာမှာ၊ ယေရှု၏ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း အမှန်တကယ်ဖြစ်ခဲ့ကြောင်းကို ခိုင်လုံသောဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြင့်ပြနိုင်သည်။ ထို့အပြင် ဤအရာက သမိုင်းအချက်အလက်ကိုအခြေခံသော ငြင်းခုံမှုကနေ လာသည်။ အထောက်အထားနှင့် အကြောင်းပြချက်ကို အခြေခံ၍ ဘာသာရေးယုံကြည်ချက်အပေါ် အခြေခံသည်။
ဤမေးခွန်းသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ကိုယ်ပိုင်ဘဝများကို တိုက်ရိုက်သက်ရောက်မှုရှိသောကြောင့် ဂရုတစိုက်မေးမြန်းသင့်ပါသည်။ ဘဝတွင် ငွေ၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေးနှင့် အခြားပန်းတိုင်များ မည်မျှပင်ရှိပါစေ၊ ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးသည် သေရမည် ဖြစ်သည်။ အကယ်၍ ယေရှုသည် သေခြင်းတရားကို အနိုင်ယူနိုင်ခဲ့ပါက ကျွန်ုပ်တို့ သေခြင်းတရားနှင့် ရင်ဆိြက်ရသောအခါ အမှန်တကယ် မျှော်လင့်ချက်ကို ပေးစွမ်းနိုင်သည်။ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းအတွက် အဓိကသမိုင်းအချက်အလက်နှင့် အထောက်အထားများကို ကြည့်ကြပါစို့။
သခင်ယေရှုရှိခဲ့ပြီး အသေခံခြင်းသည် သမိုင်းလမ်းကြောင်းကို ပြောင်းလဲစေသည့် သေဆုံးခြင်းဖြစ်သည်မှာ သေချာပါသည်။ ထိုအရာကို အတည်ပြုရန် သမ္မာကျမ်းစာကို ကြည့်ပါ။ လောကီသမိုင်းမှတ်တမ်းတွင် သူ၏နေ့ရက်များတွင် သခင်ယေရှုပြုခဲ့သော သောသက်ရောက်မှုများကို ရည်ညွှန်းချက်များစွာနှင့် မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။
ဤနှစ်ချက်ကို ကြည့်ရအောင်။
Tacitus- ယေရှုအကြောင်း သမိုင်းဆိုင်ရာ အကိုးအကား
ရောမဘုရင်ခံ-သမိုင်းပညာရှင် တက်စီတပ်စ်က ရောမဧကရာဇ်နီရိုသည် ၁ ရာစုခရစ်ယာန်များကို (စီအီး ၆၅) တွင် ကွပ်မျက်ပုံကို မှတ်တမ်းတင်သည့်အခါ ယေရှုအား ကိုးကားဖော်ပြခဲ့သည်။ နီရိုသည် ရောမမြို့ကို မီးရှို့ခြင်းအတွက် ခရစ်ယာန်များကို အပြစ်တင်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့ကိုသုတ်သင်ရှင်းလင်းရေး လှုပ်ရှားမှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ စီအီး ၁၁၂ တွင် တက်စီတပ်စ် ရေးခဲ့သောစာမှာ –
Tacitus. Annals XV. 44
‘နီရို.. အများအားဖြင့် မုန်းတီးခြင်းခံရသော၊ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုများဖြင့် ပြင်းစွာအပြစ်ပေးခံရသော ခရစ်ယာန်များ၊ ထိုအမည်ကို တည်ထောင်သူ Christus ကို တိဗေရိမင်း လက်ထက်တွင် ယုဒပြည်၏ စီမံအုပ်ချုပ်သူ ပုန္တိပိလတ် က သေဒဏ်ပေးခဲ့သည်။ ယုတ်မာသောအယူသီးမှုကား ယုဒပြည်တစ်ခွင်၌သာမက ရောမမြို့မှတဆင့်လည်း ဆိုးရွားစွာ ဖိနှိပ်ခံရပြန်သည်။

တက်စီတပ်စ်က အတည်ပြုသည်မှာ –
၁)။ ယေရှုသည် သမိုင်းဝင်ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်သည်။
(၂)။ ပုန္တိပိလတ်သည် သူ့ကိုကွပ်မျက်ခဲ့သည်။
(၃)။ စီအီး ၆၅ (နီရိုခေတ်) တွင် ခရစ်ယာန်ယုံကြည်ခြင်းသည် မြေထဲပင်လယ်ကိုဖြတ်၍ ယုဒပြည်မှရောမမြို့အထိ ပျံ့နှံ့သွားခဲ့သည်။ ထို့အပြင်၊ ရောမဧကရာဇ်သည် ၎င်းကိုကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရမည်ဟု ခံစားရသဖြင့် အင်အားဖြင့် ထိုသို့လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။
တက်စီတပ်စ် သည် ဤအရာများကို သက်သေပြောင်းလဲ ပြောဆိုနေသည်ကို သတိပြုပါ။ သူသည် ယေရှုစတင်ခဲ့သော လှုပ်ရှားမှုကို ‘မကောင်းသောအယူသီးမှု’ အဖြစ် တံဆိပ်ကပ်ထားသောကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့သိနိုင်သည်။ သူသည် ၎င်းကို ဆန့်ကျင်သော်လည်း ၎င်း၏ သမိုင်းကြောင်းကို မငြင်းဆိုပါ။
Josephus: ယေရှုကို သမိုင်းဆိုင်ရာ ကိုးကားချက်
ဂျိုစီဖတ်စ် သည် အေဒီပထမရာစုတွင် ဂျူးစစ်ခေါင်းဆောင်/သမိုင်းပညာရှင် ရောမထံ စာရေးခဲ့သည်။ သူသည် ယုဒလူတို့၏အစမှသည် သူ၏အချိန်ကာလအထိ ဂျူးတို့၏သမိုင်းကို အကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ယေရှု၏အချိန်နှင့် အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းကိုလည်း ဤစကားများဖြင့် ရေးသားခဲ့သည်။

‘ဤအချိန်၌… ကောင်းခြင်း၊ သီလနှင့် ပြည့်စုံသော ယေရှုဟူသည့် ပညာရှိတစ်ဦးရှိ၏။ ယုဒအမျိုးနှင့် အခြားသောလူမျိုးတို့မှ လူများတို့သည် တပည့်တော်များဖြစ်ကြ၏။ ပိလတ်မင်းက သူ့ကို ကားတင်တင်၍ ရှုတ်ချသည်။ တပည့်တော်ဖြစ်ဖူးသော သူတို့သည် တပည့်တော်ဖြစ်ခြင်းကို မစွန့်ဘဲ၊ ကားစင်တင်ခံရပြီး သုံးရက်အကြာတွင် ကိုယ်တော်သည် သူတို့အား ထင်ရှားပြပြီး အသက်ရှင်တော်မူကြောင်းကို ၎င်းတို့အား သတင်းပို့ခဲ့သည်။’
ဂျိုစီဖတ်စ် ခရစ်နှစ် ၉၀။ Antiquities ၁၈၊ ၃၃
ဂျိုစီဖတ်စ် အတည်ပြုသည်မှာ –
- ယေရှုရှိခဲ့သည်၊
- ဘာသာရေးဆရာ တစ်ယောက်ဖြစ်သည်၊
- သူ၏ တပည့်တော်များသည် သေခြင်းမှ ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းအကြောင်း လူသိရှင်ကြား ကြွေးကြော်ခဲ့ကြသည်။
ထို့ကြောင့် သခင်ယေရှုအသေခံခြင်းသည် လူသိများသော ဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ဤအတိတ် အဖြစ်အပျက်မှ ပြန်ကြည့်မိသည်။ ထို့အပြင်၊ သူ၏တပည့်များသည် ဂရိ-ရောမကမ္ဘာတွင် ကိုယ်တော်၏ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းဆိုင်ရာ အငြင်းပွားမှုကို လူသိရှင်ကြားတွန်းအားပေးခဲ့ကြသည်။
သမ္မာကျမ်းစာမှ သမိုင်းနောက်ခံ
သမားတော်နှင့် သမိုင်းပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်သော ရှင်လုကာသည် ရှေးကမ္ဘာတွင် ဤယုံကြည်ခြင်းမည်သို့တိုးတက်ခဲ့သည်ကို အသေးစိတ်အသေးစိတ်ဖော်ပြသည်။ ဤသည်မှာ သမ္မာကျမ်းစာရှိ တမန်တော်ကျမ်းမှ သူ၏ကောက်နုတ်ချက်ဖြစ်သည်။
ယဇ်ပုရောဟိတ်များနှင့် တပ်မှူးတို့သည် ပေတရုနှင့် ယောဟန်ထံသို့ ရောက်ရှိလာသည်။ တမန်တော်များသည် လူတို့ကို သွန်သင်၍ သေခြင်းမှရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းအကြောင်း ယေရှု၌ ကြွေးကြော်နေကြသောကြောင့် အလွန်စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်ကြသည်။ ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့ကို ဖမ်းဆီး၍ ထောင်ထဲထည့်ထားလိုက်ကြသည်။ ပေတရုနှင့် ယောဟန်တို့၏ ရဲစွမ်းသတ္တိကို မြင်သောအခါ သာမာန်လူတို့သည် အံ့ဩသွားကြ၍ မေးကြသည်။’
တမန်တော် ၄:၁-၁၆
‘ထိုနောက် ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်းနှင့် သူ၏အဖွဲ့အပေါင်းတို့သည် တမန်တော်တို့ကိုဖမ်းဆီး၍ ထောင်ထဲ၌ချထားကြ၏။ ဒေါသတကြီးနှင့် သတ်ပစ်ချင်ကြသည်။ တမန်တော်များကိုခေါ်ပြီး ရိုက်ခိုင်းသည်။ ယေရှု၏နာမကိုအမှီမပြုနှင့်ဟု အမိန့်ရှိ၍ လွှတ်လိုက်ကြ၏။’
တမန်တော် ၅:၁၇-၄၀

အာဏာပိုင်များသည် ဤယုံကြည်ခြင်းအသစ်ကို ရပ်တန့်ရန် အရှိန်အဟုန်ပြင်းစွာ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ကို ကျွန်ုပ်တို့တွေ့မြင်နိုင်သည်။ ယေရုရှလင်မြို့၌ ဤ ကနဦးအငြင်းပွားမှုများနှင့် နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ဤမြို့သည် အစောပိုင်းရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်ကပင် ယေရှုကို လူသိရှင်ကြား ကွပ်မျက်ခြင်းနှင့် ဂူသွင်းခြင်းခံခဲ့ရသည့် အလားတူမြို့ဖြစ်သည်။
ဤသမိုင်းအချက်အလက်မှ၊ ဖြစ်နိုင်သောအခြားရွေးချယ်စရာအားလုံးကို ချိန်ဆခြင်းဖြင့် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို စုံစမ်းနိုင်ပါသည်။ ထိုအခါမှသာ ဘယ်အရာကအသင့်တော်ဆုံးဆိုသည်ကို ဆုံးဖြတ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ သဘာဝလွန် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို ‘ယုံကြည်ခြင်း’ ဖြင့် ရှုံ့ချရန်မလိုပါ။
ယေရှု၏အလောင်းတော်နှင့် သင်္ချိုင်းဂူ
လက်ဝါးကပ်တိုင်တွင်အသေခံသော ယေရှု၏ အလောင်းတော်နှင့် ပက်သက်သည့် ရွေးချယ်စရာနှစ်ခုပဲရှိသည်။ အုတ်ဂူသည် ထိုအီစတာတနင်္ဂနွေနံနက်တွင် အချည်းနှီးဖြစ်နေသည်နှင့် အလောင်းတော်ဆက်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ အခြားရွေးချယ်စရာမရှိပါ။
သူ၏အလောင်းတော်ကို င်္သချိုင်းဂူထဲတွက်ဆက်ရှိနေခဲ့သည်ဟု ယူဆကြပါစို့။ သို့သော်လည်း ပေါ်ပေါက်လာသော သမိုင်းဝင်ဖြစ်ရပ်များကို ကျွန်ုပ်တို့ တွေးတောကြည့်သောအခါတွင် အခက်အခဲများ လျင်မြန်စွာ ပေါ်လာသည်။
ရုပ်အလောင်းသည် သင်္ချိုင်းတွင်း၌ ရှိနေသေးပါက ယေရုရှလင်မြို့ရှိ ရောမနှင့် ဂျူးခေါင်းဆောင်များသည် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းဆိုင်ရာ ဇာတ်လမ်းများကို ရပ်တန့်ရန် အဘယ်ကြောင့် ပြင်းထန်စွာဆောင်ရွက်ကြသနည်း။
ကျွန်ုပ်တို့ စစ်တမ်းကောက်ယူခဲ့သော သမိုင်းအရင်းအမြစ်အားလုံးသည် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အာဏာပိုင်များ၏ရန်လိုမှုကို ဖော်ပြသည်။ သို့သော်လည်း၊ ယေရုရှလင်မြို့၌ သေခြင်းမှထမြောက်ခြင်းအကြောင်း တပည့်တော်များ၏ ကြွေးကြော်သံမှုများဘေးတွင် ဤသင်္ချိုင်းသည် တည်ရှိနေပါသည်။ ယေရှု၏အလောင်းတော်သည် သင်္ချိုင်းတွင်း၌သာရှိနေပါက၊ အာဏာပိုင်များသည် လူတိုင်းရှေ့မှောက်တွင် ခရစ်တော်၏ရုပ်အလောင်းကို စင်တင်ပြသကြလိမ့်မည်။ ယင်းက ထောင်ချညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်းမရှိဘဲ နောက်ဆုံးတွင် ၎င်းတို့ကို အာဇာနည်ခေါင်းဆောင်ကြီးများက အသိအမှတ်ပြုခြင်း ခံရမည်အကြောင်းဖြစ်သည်။

ထပ်မံသုံးသပ်ကြည့်ပါက ဤအချိန်တွင် ယေရုရှလင်မြို့၌ ယေရှု၏ရုပ်လုံး ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို ယုံကြည်ရ၍ လူထောင်ပေါင်းများစွာ ပြောင်းလဲလာကြသည်။ ပေတရုပြောသည်ကို နားထောင်နေသော လူအုပ်ထဲက တစ်ယောက်က သူ၏ မယုံနိုင်စရာ သတင်းစကားဟာ ယုံနိုင်စရာလားလို့ တွေးနေမိတယ်ဆိုပါစို့။ (ထို့နောက်၊ နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှုများနှင့် ဖြစ်လာသည်)။ အနည်းဆုံး နေ့လယ်စာစားချိန်၌ သင်သင်္ချိုင်းသို့သွား၍ အလောင်းရှိမရှိ စစ်ဆေးမိမည် မဟုတ်ပါသလား။
အကယ်၍ ခရစ်တော်၏အလောင်းတော်သည် သင်္ချိုင်းတွင်း၌သာ ရှိနေခဲ့ပါက ဤလှုပ်ရှားမှုသည် ဤကဲ့သို့ ရက်စက်ယုတ်မာသော တန်ပြန်သက်သေများနှင့်အတူ ရန်လိုသောပတ်ဝန်းကျင်တွင် မည်သည့်နောက်လိုက်မျကိုမျှ ရရှိခဲ့မည်မဟုတ်ပါ။
ထို့ကြောင့် သင်္ချိုင်းတွင်း၌ ခရစ်တော်၏အလောက်တော်ကျန်ရှိနေခဲ့သည်ဆိုသော အချက်က ဖြစ်နိုင်ခြေမရှိသောဘက်သို့ ဦးတည်သွားစေသည်။ ထိုအရာကား အဓိပ္ပာယ်မရှိပေ။
တပည့်တော်တို့က အလောင်းတော်ကို ခိုးသွားသလား
ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းမှလွဲ၍ လွတ်နေသောသင်္ချိုင်းအတွက် အခြားဖြစ်နိုင်ချေရှိသော ရှင်းပြချက်များလည်း ရှိသေးသည်။ သို့သော် အလောင်းတော်ပျောက်ဆုံးမှုအတွက် ရှင်းလင်းချက်မှန်သမျှသည် ဤအသေးစိတ်အချက်များကိုလည်း ထည့်သွင်းဖော်ပြရမည် – င်္သချိုင်းအပေါ်မှရောမတံဆိပ်၊ အုတ်ဂူကို စောင့်ကြပ်နေသော ရောမကင်းလှည့်မှု၊ သင်္ချိုင်းဝင်ပေါက်ကို ဖုံးအုပ်ထားသည့် ကြီးမားသော (၁ -၂ တန်) ကျောက်တုံး၊ နှင့် ခန္ဓာကိုယ်ပေါ်တွင် အလောင်းတော်ကို မပုပ်စေရန် လိမ်းဆီ ၄၀ ကီလိုဂရမ်ရှိသည်။ အခြားအရာများလည်းရှိသေးမည်။ ဖော်ပြချက်များက ပျောက်ဆုံးနေသော ပျောက်ဆုံးနေသောအလောင်းတော်နှင့် ဖြစ်ရပ်အားလုံးကို ကြည့်ခွင့်မပေးနိုင်ပါ။ သို့သော် တပည့်များကိုယ်တိုင် အလောင်းကို သင်္ချိုင်းတွင်းမှ ခိုးယူသွားပြီးနောက် တစ်နေရာရာတွင်ဝှက်ပြီး တခြားသူတွေကို လှည့်စားနိုင်ခဲ့သည်ဆိုသည်မှာ ဆင်ခြင်မှုမရှိဆုံး ရှင်းပြချင်ဖြစ်နေလိမ့်မည်။
ဤဖြစ်ရပ်ကို ယူဆကြည့်ပါ။ ရှင်းပြရာတွင် အဖမ်းအဆီးခံရ၍ ထွက်ပြေးရသော စိတ်ဓာတ်ကျနေသည့် တပည့်တော်စုဟာ မည်သို့ ပြန်လည်စုဖွဲ့ပြီး အလောင်းတော်ကို ခိုးယူမည်ဟူသော အစီအစဉ်ကို အခက်အခဲတချို့ကြောင့် အငြင်းအခုံအတွက် ရှောင်ပါ။ ဖမ်းဆီးခံရမှုမှထွက်ပြေးပြီး သုံးရက်အကြာတွင် ၎င်းတို့သည် အရဲရင့်ဆုံး ကွန်မန်ဒိုစီးနင်းမှုတစ်ခုကို စီစဉ်ပြီး ကွပ်မျက်ခဲ့သည်။ သူတို့သည် ရောမအစောင့်တပ်ကို လှည့်ဖျားခဲ့သည်။ ထို့နောက် သူတို့သည် တံဆိပ်ကို ချိုးဖျက်ကာ ဧရာမကျောက်တုံးကြီးကို ရွှေ့၍ ဆီလိမ်းကြံထားသောအလောင်းတော်ကို ဖယ်ထုတ်လိုက်ကြသည်။ ထိုအရာအားလုံးကိာ အသေအပျောက်မရှိလုပ်ဆောင်ခဲ့သည် (သူတို့အားလုံးဟာ ဒဏ်ရာမရရှိပဲ မကြာခင်မှာ အများပြည်သူထဲအသက်ရှင်တွေ့ရသည့်အတွက်)။ ယင်းကို အောင်မြင်စွာ စီမံခန့်ခွဲနိုင်သည်ဟု ယူဆပြီးနောက် ၎င်းတို့၏လှည့်ဖြားမှုအပေါ် အခြေခံ၍ ယုံကြည်မှုအသစ်တစ်ခု စတင်ရန် ကမ္ဘာ့ဇာတ်ခုံပေါ်သို့ တက်လှမ်းခဲ့ကြသည်။
တပည့်တော်များ၏ စိတ်ဓာတ်လှုံဆော်မှု – ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းအပေါ် သူတို့၏ယုံကြည်ခြင်း
ကျွန်ုပ်တို့အများစုသည် တပည့်များအား လှုံ့ဆော်ပေးသည့်အရာမှာ ညီအစ်ကိုများကြားတွင် ချစ်ခြင်းမေတ္တာကို ကြွေးကြော်ရန်လိုအပ်မှုဟု ယူဆကြသည်။ သို့သော် ရှင်လုကာနှင့် ဂျိုစီဖတ်စ်တို့၏ မှတ်တမ်းကို ပြန်ကြည့်ပါ။ ငြင်းခုံသောပြဿနာမှာ “တမန်တော်များသည် လူတို့ကို သွန်သင်၍ ယေရှု၏ သေခြင်းမှထမြောက်ခြင်းအကြောင်း ဟောပြောကြသည်” ဟူ၍ မှတ်သားရပေမည်။ ဤအကြောင်းအရာသည် သူတို့၏ အရေးအသားများတွင် အရေးအကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ အခြားသော၊ တမန်တော်ပေါလုသည် ယေရှု၏ထမြောက်ခြင်း၏အရေးကြီးမှုကို သတ်မှတ်ပုံအား သတိပြုကြည့်ပါ –
ငါသည် ကိုယ်တိုင်ခံယူသည်အတိုင်း၊ … ခရစ်တော်သည် အသေခံ၊ သင်္ဂြိုဟ်ပြီးမှ၊ သုံးရက်မြောက်သောနေ့တွင် ထမြောက်ခြင်း … ပေတရုဆီသို့ ပေါ်ထွန်းပြီးနောက် တပည့်တော် ၁၂ပါးတို့အား ခရစ်တော်မပေါ်ထွန်းပါက ကျွန်ုပ်တို့၏တရားဟောခြင်းမှာ အသုံးမ၀င်ပါ… သင်၏ယုံကြည်ခြင်းသည် အချည်းနှီးဖြစ်သည်… အကယ်၍ ကျွန်ုပ်တို့သည် ဤဘဝအတွက်သာ ခရစ်တော်၌မျှော်လင့်ချက်ရှိလျှင် လူသားအားလုံးထက် သာ၍သနားရပေမည်…။ လူသားအကြောင်းပြချက်သက်သက်ဖြင့် ဧဖက်မြို့တွင် သားရဲတိရစ္ဆာန်များကို တိုက်ခိုက်ပါက အဘယ်အရာများ ရရှိမည်နည်း။ သေလွန်သောသူတို့သည် ထမြောက်ခြင်းမရှိလျှင်- ‘နက်ဖြန်သေခြင်းအတွက် ငါတို့စားသောက်ကြကုန်အံ့’။‘… .
၁ ကောရိန္သု ၁၅:၃-၃၂ (စီအီး ၅၇)
လိမ်ညာမှုဟု သိထားမည်ဆိုလျှင် အဘယ်သူကအသေခံမည်နည်း
တပည့်များသည် ယေရှုရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း၏အရေးပါမှုနှင့် ၎င်းတို့၏သတင်းစကားအတွက် အဓိကအချက်အဖြစ် သက်သေခံကြသည်မှာ ထင်ရှားသည်။ ဤအရာသည် အမှန်တကယ် မှားယွင်းနေသည်ဟု ယူဆကြည့်ပါ။ တပည့်များသည် သင်္ချိုင်းတွင်းမှ အလောင်းတော်ကို အမှန်တကယ် ခိုးယူခဲ့ခြင်းကြောင့် ၎င်းတို့၏ သတင်းစကားနှင့် ဆန့်ကျင်သည့် အထောက်အထားများက ၎င်းတို့အား မဖော်ထုတ်နိုင်ပေ။ ထို့နောက် သူတို့သည် ကမ္ဘာကြီးကို အောင်မြင်စွာ လှည့်စားနိုင်ခဲ့ပေမည်။ သို့သော် ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် ဟောပြောခြင်း၊ ရေးသားခြင်းနှင့် ကြီးစွာသော ကသောင်းကနင်းဖြစ်ခြင်းတို့သည် မှားယွင်းကြောင်းကို မိမိတို့၏ နှလုံးသားနှင့် စိတ်ထဲမှာ သိကြမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း သူတို့သည် ဤမစ်ရှင်အတွက် (အမှန်တကယ်) ၎င်းတို့၏ အသက်ကို ပေးလှူခဲ့ကြပါသည်။ ထိုအရာဟာ သူတို့အတွက်မှားယွင်းသည့်အရာဟု သူတို့သိခဲ့လျှင် အဘယ်ကြောင့် အသေခံကြမည်နည်း။
လူတွေဟာ တိုက်ခိုက်ရသည့် အကြောင်းရင်းကို ယုံကြည်တာကြောင့် ကိုယ်တိုင်စွန့်စားကြသည်။ တနည်းအားဖြင့် သူတို့သည် အကြောင်းတရားမှ အကျိုးကျေးဇူးအချို့ကို မျှော်လင့်ထားသောကြောင့် ထိုသို့ပြုကြသည်။ တပည့်တော်တို့က အလောင်းကို ခိုးယူဝှက်ထားလျှင် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းမှာ မှားယွင်းကြောင်း လူအားလုံးသိကြလိမ့်မည်။ သူတို့၏သတင်းစကားပြန့်ပွားမှုအတွက် တပည့်တော်တို့က မည်မျှလောက်ပေးခဲ့ရသလဲဆိုသည့် သူတို့၏စကားတို့ကို သုံးသပ်ကြည့်ပါ။ မှားယွင်းသည်ဟု သင်သိထားသော အကြောင်းရင်းအတွက် ထိုကဲ့သို့သော ကိုယ့်ကိုယ်ကိုတန်ဖိုးဖြတ်မှုကိုလုပ်ဆောင်မလား သင့်ကိုယ်သင် မေးပါ –
တပည့်တော်များ ပေးဆောင်သော တန်ဖိုးဖြတ်မှု
ငါတို့သည် အဘက်ဘက်၌ ခက်ခက်ခဲခဲ ဖိနှိမ့်ခံရခြင်း၊ ခံရခက်သော နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းခြင်း၊ ဒဏ်ခတ်ခြင်း… အပြင်ပန်းအားဖြင့် ဖြုန်းတီးခြင်း၊ ခံနိုင်ရည်ရှိခြင်း၊ ဆင်းရဲခြင်း၊ ဒုက္ခခံရခြင်း၊ ရိုက်နှက်ခြင်း၊ အကျဉ်းချခြင်း၊ ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ခြင်း၊ ပင်ပန်းခြင်း၊ အိပ်မပျော်ခြင်း၊ ငတ်မွတ်ခြင်း၊ ဝမ်းနည်းခြင်း … ယုဒ ၃၈ ကြိမ်ဒဏ်ကို ငါးကြိမ်ခံရခြင်း၊ တုတ်ဖြင့် သုံးခါရိုက်ခံရခြင်း၊ ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်ခံရပြီးနောက် သုံးကြိိမ်သင်္ဘောပျက်ခြင်း…၊ မြစ်များ၊ ဓားပြများ၊ မိိမိလူမျိုး၊ လူမျိုးခြား၊ မြို့၊ တိုင်းပြည်၊ ပင်လယ်ထဲတွင် အန္တရာယ်ကြုံခဲ့ရသည်။ ငါသည် ပင်ပန်းသည်ဖြစ်၍ မကြာခဏ အိပ်မပျော်ဘဲ ဆာလောင်ခြင်း၊ ငတ်မွတ်ခြင်းတို့ကို သိပြီးပြီ… အေး၍ အဝတ်ဗလာဖြစ်ဖူးပြီ၊ ဘယ်သူက ပျော့ညံ့သနည်း၊ ငါသည်မပျော့ညံ။
၂ ကောရိန္သု ၄:၈– ၆:၁၀; ၁၁:၂၄-၂၉
တပည့်တော်များ သူရဲကောင်းသတ္တိ – သူတို့ ယုံကြည်ပြီးသားဖြစ်မည်
ဆယ်စုနှစ်များစွာ ခံစားနေရပြီး နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းမှုများအတွင်း ၎င်းတို့၏ မဆုတ်မနစ်သော သူရဲကောင်းဆန်မှုကို ကျွန်ုပ်ပို၍ စဉ်းစားလေလေ၊ သူတို့၏ သတင်းစကားကို ရိုးသားစွာ မယုံကြည်ကြခြင်းမှာ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ပိုမြင်လာလေဖြစ်သည်။ ခါးသီးသောအဆုံးတွင် တပည့်တော်တစ်ယောက်မျှ မကြေကွဲပဲ ကွပ်မျက်ခြင်းကို ရှောင်ရှားရန် ‘ဝန်ခံ’ ခဲ့သည်။ စည်းစိမ်ဥစ္စာ၊ အာဏာနှင့် လွယ်ကူသောအသက်တာကဲ့သို့သော သူတို့၏သတင်းစကားများမှ လောကီအကျိုးတရားများကို မည်သူမျှ မရရှိခဲ့ပါ။ သူတို့အားလုံးဟာ သူတို့၏သတင်းစကားကို ခိုင်ခိုင်မာမာနှင့် လူသိရှင်ကြား အချိန်အကြာကြီး ထိန်းသိမ်းထားနိုင်စေဖို့အတွက် သူတို့ယုံကြည်ကြောင်း ကို သက်သေပြခဲ့သည်။ သူတို့က ၎င်းအား လုံး၀လက်မခံနိုင်သော ပြစ်ဒဏ်တစ်ခုအဖြစ် မှတ်ယူထားသည်။ သို့သော် သူတို့ယုံကြည်လျှင် ယေရှု၏အလောင်းတော်ကို ခိုးယူစွန့်ပစ်၍မရနိုင်သည်မှာ သေချာသည်။ ဟားဗတ်တက္ကသိုလ်မှ ဥပဒေကျောင်းသားများကို သက်သေများ၏ အားနည်းချက်များအား စုံစမ်းစစ်ဆေးနည်းကို သင်ကြားပို့ချပေးသော နာမည်ကြီး ရာဇ၀တ်ရှေ့နေတစ်ဦးက တပည့်တော်များနှင့်ပတ်သက်၍ ဤသို့ပြောခဲ့ပါသည်။
“စစ်ပွဲ မှတ်တမ်းများသည် သူရဲကောင်းဆန်သော အဓွန့်ရှည်မှု၊ စိတ်ရှည်မှုနှင့် မတုန်မလှုပ်ရဲစွမ်းသတ္တိတို့ကဲ့သို့သော စံနမူနာပြရန် ရှားပါးလှပါသည်။ သူတို့၏ယုံကြည်ခြင်းအခြေခံကို ဂရုတစိုက် ပြန်လည်သုံးသပ်ရန် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသမျှ စေ့ဆော်မှုများနှင့် ၎င်းတို့အခိုင်အမာရရှိထားသော ကြီးမားသော အမှန်တရားများနှင့် သက်သေအထောက်အထားများ ရှိခဲ့သည်။”
သစ်ရွက်စိမ်း။ ၁၈၇၄။ တရားမျှတမှုဆိုင်ရာတရားရုံးများတွင် စီမံအုပ်ချုပ်သည့် သက်သေအထောက်အထားများဖြင့် ဧဝံဂေလိဆရာလေးဦး၏ သက်သေခံချက်ကို စစ်ဆေးခြင်း။ p.၂၉
…အာဏာရှိသူများ၏ သမိုင်းဝင် တိတ်ဆိတ်မှုကို နှိုင်းယှဉ်ခြင်း
၎င်းနှင့်ဆက်စပ်သောအချက်မှာ အာဏာပိုင်များ – ဂျူးနှင့် ရောမတို့၏ တိတ်ဆိတ်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ဤသက်သေပြောင်းလဲချက်များသည် ‘အစစ်အမှန်’ ဇာတ်လမ်းကို လေးလေးနက်နက် ပြောပြရန် ဘယ်သောအခါမျှ မကြိုးစားပဲ (သို့) တပည့်များ မည်သို့မှားကြောင်းကို ပြသရန် မကြိုးစားခဲ့ပါ။ ဒေါက်တာ Montgomery က ဤသို့ဆိုသည်။
“ဤသည်မှာ တရားဇရပ်များတွင် မရှေးမနှောင်းတင်ပြခဲ့သည့် ခရစ်တော်၏ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းအတွက် သက်သေခံချက်၏ယုံကြည်စိတ်ချရမှုကို အလေးပေးဖော်ပြသည်– ရန်လိုသောဖြတ်ကျော်စစ်ဆေးသူများ၏ အတိုက်အခံများကြားမှ အမှုကို သေချာပေါက်ဖျက်ဆီးပစ်မည့် အချက်များရှိခဲ့သည်။”
Montgomery၊ ၁၉၇၅။ Legal Reasoning and Christian Apologetics p ၈၈-၈၉

ဤမေးခွန်း၏ ကဏ္ဍတိုင်းကို သုံးသပ်ရန် ကျွန်ုပ်တို့တွင် အခွင့်မရှိပါ။ သို့ရာတွင်၊ တပည့်များ၏ မယိမ်းယိုင်သော ရဲရင့်မှုနှင့် ခေတ်ပြိုင်ရန်လိုသော အာဏာပိုင်များ၏ နှုတ်ဆိတ်ခြင်းသည် ခရစ်တော် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းအတွက် ကိစ္စတစ်ခုရှိကြောင်း ကျယ်ပြောလှသည်။ ဤသည်မှာ လေးနက်ပြီး တွေးခေါ်မှုရှိသော စစ်ဆေးမှုတစ်ခုဟု ခံယူထိုက်သည်။ ထိုသို့ပြုလုပ်ရန် နည်းလမ်းတစ်ခုမှာ ၎င်း၏ ကျမ်းစာအကြောင်းအရာကို နားလည်ရန်ဖြစ်သည်။ စတင်ရန်နေရာကောင်းမှာ အာဗြဟံ နှင့် မောရှေ ၏ နိမိတ်လက္ခဏာများဖြစ်သည် ။ ယေရှုမတိုင်မီ အနှစ်တစ်ထောင်ကျော် အသက်ရှင်ခဲ့ကြသော်လည်း ကိုယ်တော်၏အသေခံခြင်းနှင့် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းအကြောင်းကို ပရောဖက်ပြုကြိုတင်ပြောခဲ့ကြသည်။ ဟေရှာယသည် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို မဖြစ်ပွားမီ အနှစ် ၇၅၀ တွင်လည်း ပရောဖက်ပြုခဲ့သည်။